EINDHOVEN – Helemaal uit Italië kwam meervoudig wereldkampioen kata en teamkata Luca Valdesi-6e dan om zijn tips, tricks en trainingsmethoden te delen met de kata- en kumite selectie van Stichting Topsport Elhatri. En alsof het niet mooi genoeg was, werd deze stage gratis aangeboden door de STE aan de wedstrijdselecties.
Benieuwd of je op de foto staat met deze legende? Bekijk de foto’s van deze training hier. (Met dank aan onze fotografen Farah en Appie El Hatri, Paul Stijns, Gustavo Rademaker, Elizabeth Hu-A-Ng en Tanja van Achterberg)
In hoofdlijnen heeft Luca Valdesi de volgende tips en richtlijnen gegeven gedurende de stage voor de selectie en de stage “Hoe train ik kata”.
Tip 1: Ken je lichaam
Voor goede en effectieve karate is het belangrijk dat je weet hoe je spieren en gewrichten werken. Dit geldt voor zowel de warming-up als het uitoefenen van karate. Bijvoorbeeld:
- Bij het rekken en opwarmen van de beenspieren waarbij een been gestrekt is en het ander gebogen, is het noodzakelijk dat de buigende knie in dezelfde richting wijst als de voet. Een knie buigt maar op een manier. Indien de knie niet buigt in dezelfde richting als de voet, komen er verkeerde krachten op het knie-gewricht met als gevolg blessures.
- Tijdens het naar voren stappen, is het belangrijk dat de voorste voet (die na het stappen de achterste voet is) stil staat. Pas bij het strekken van het (nu achterste) been wordt de voet pas gedraaid. Wordt de voet te vroeg gedraaid dan zorgt de overstrekking van de spieren in het onderbeen er voor dat alle snelheid verloren gaat.
- Bij het op de plek wijzigen van standen worden de voeten gedraaid op de bal van de voet. Effectief draaien op de hak (van Zenkutsu Dachi naar Shiko Dachi of Kiba Dachi) is fysiek onmogelijk. Dit geld ook voor Mawa Te waarbij draaien vaak op onnatuurlijke wijze wordt gedraaid. Hierdoor gaat snelheid en kracht verloren.
- Het effectief bereik van de armen wordt het snelst behaald indien de vuisten/handen zich binnen de driehoek van schouders en handen (die ineengesloten en met gestrekte armen naar voren wijzen). Indien bij een Uke Waze of Uchi Waza de vuist binnen de driehoek blijft, zal de stoot of afweer het snelst zijn. Zal het pad van de vuist zich bevinden buiten de driehoek dan zal tijd verloren gaan.
Bottomline: Werk met je lichaam mee en niet tegen.
Tip 2: Denk aan je houding (zowel geestelijk als fysiek)
Geestelijk: Karate doe je of doe je niet. Er zit niks tussenin. Het nadenken over andere zaken zal je belemmeren in de uitvoering van karate. Indien je een kata loopt, zal je jezelf moeten focussen alsof je een echt gevecht ingaat. Je kunt de kata niet een beetje doen, maar je zult het uiterste van jezelf moeten vergen.
Daarnaast moet je je realiseren dat je nooit een perfecte kata zult lopen maar dat je er wel naar moet streven. Dit wil zeggen dat je moet blijven oefenen op de basis. Het heeft daarom geen nut om hogere kata’s te oefenen indien de Heian kata’s niet beheerst worden.
Fysiek: Houding/posture bij karate wordt met name bepaald door de stand van het onderlichaam en stand van bovenlichaam. Stabiliteit, beweging en kracht worden voornamelijk bepaald door het onderlichaam. Het bovenlichaam verzorgt de Uke Waza en Uchi Waza maar blijft voornamelijk rechtop. Vooroverbuigen en zijwaarts leunen wordt nagenoeg (enkel uitzonderingen daargelaten) bij de karate technieken niet gebruikt. Hoofd en romp blijven recht en draaien over de lengte-as (ruggengraat).
Tip 3: Een goede stand van benen en bekken zijn noodzakelijk
Grotendeels van de kracht bij stoten en afweertechnieken vindt zijn basis in een goede stand van benen en bekken. Zonder de ondersteuning van het onderlichaam kan het bovenlichaam geen kracht zetten. De focus van de karateka dient daarom ook te liggen bij de stand van voeten, benen en bekken, en minder op de handbewegingen.
Hierbij is de stand van het achterste been het belangrijkste en is het juist dit been dat zorgt voor de voorwaartse kracht. Te vroeg draaien van de voet van het achterste been of het niet strekken van het achterste been (in Zenkutsu Dachi) resulteert in verlies van snelheid en kracht.
In principe zijn er maar drie posities waarin de bekken zich kunnen bevinden. Gesloten bekken (knoop band naar voren gericht), gedeeltelijk open (knoop band schuin naar voren gericht) en volledig open (knoop band voornamelijk zijwaarts gericht zoals in de Shiko Dachi of Kiba Dachi). De juiste kracht voor een afweer of stoot wordt bepaald door goede positionering van het achterste been en het draaien van de bekken in de juiste positie.
Tip 4: Breng je zwaartepunt omlaag -> houdt contact met de grond
Bij het lopen van de kata’s (maar ook bij de kihon) is het belangrijk dat het bovenlichaam zich op dezelfde hoogte begeeft. Verlaging van het zwaartepunt zorgt daarnaast voor stabiliteit en voor een goede overbrenging van de impulsekracht van vuist/voet naar de tegenstander.
Oi Tsuki:
In principe wordt maximale kracht naar de tegenstander overgebracht indien de stoot bij contact wordt ondersteund door het strekken van het achterste been. Een stoot waarbij de voeten nog niet gepositioneerd zijn (stoot sneller dan voeten) is wel snel maar zal geen kracht hebben. Een stoot waarbij de voeten wel goed gepositioneerd zijn maar waarvan de hiel van de achterste voet geen contact met de grond heeft, geen ondersteuning vinden van het onderlichaam. Ook hier zal de kracht verloren gaan.
Tip 5: Kimi – one-punch-kill
In tegenstelling tot andere martial arts (zoals kung fu) is Karate niet gericht op het veelvuldig raken van de tegenstander. De focus van Karate ligt op het uitschakelen van de tegenstander met een rake klap (one-punch-kill).
Dit wil zeggen dat elke stoot en trap maximale kracht heeft aan het einde van de trap- of stootbeweging – Kimi. Hiermee is de beweging dan ook afgerond, ongeacht of de tegenstander is geraakt of niet. Indien de tegenstander geraakt is, dient hij door deze techniek uitgeschakeld te zijn.
Echter indien de tegenstander niet geraakt is, dient overgegaan te worden op een nieuwe beweging en niet de oude te continueren. Continueren van de oude beweging leidt tot overstrekking van de armen en benen waardoor de stabiliteit en snelheid van het lichaam verdwijnt.
Tip 6: Gedan Barai en Shuto Uchi/Uke
Bij de Gedan Barai en Shuto Uchi/Uke is het belangrijk dat de voorste hand eerst naar zijkant hoofd gaat (en oren/haren aanraakt) alvorens de afweer/slag uit te voeren. Gelijktijdig zal de andere hand een contra-beweging maken waarbij de onderarm de zijkant van het lichaam blijft aanraken totdat de vuist/hand de eindpositie heeft bereikt.